Nöbetçi Eczaneler
Mevsimsel geçişleri hiç şüphesiz ki en çok hissedenler migren hastaları. Migren, ataklar halinde seyreden bir baş ağrısı sendromu olarak tanımlanmakta ve çoğunlukla da kadınları etkilemektedir. Migrenle ilgili dikkat edilmesi gerekenleri Liv Hospital Vadistanbul Nöroloji Uzmanı Prof. Dr. Ayhan Öztürk anlattı.
”Ataklar herkeste farklı seyretse de büyük oranda hava değişiklikleri atakları tetikleyebiliyor”
Bahar aylarının migren hastaları için zorlu dönem olduğunu vurgulayan Prof. Dr. Ayhan Öztürk, ”Mevsim geçişleri, özellikle de kıştan bahara geçiş migren hastaları için oldukça zorlayıcı bir dönem olabilir. Aslında migren ataklarının ortaya çıkmasına neyin sebep olduğunu hala tam olarak bilinmese de atakları tetikleyen birçok unsur olduğunu ve hava değişikliklerinin de migren atakları için önemli bir tetikleyici olduğunu söyleyebiliriz. Bazı gıdalar, hormon değişiklikleri ve stres, en sık belirtilen migren tetikleyicileri arasında yer alırken değişken hava şartları da önemli bir faktörü oluşturuyor. Hava değişiklikleri farklı değişkenleri de (basınç farkı, nem) tetikleyerek ağrıya neden olabilir. Hava değişikliklerine herkes aynı şekilde tepki vermeyebilir. Bazı kişilerde sıcaklık ağrıyı tetiklerken, bazı kişilerde soğuk hava tetikleyici olabiliyor. Hatta bazı durumlarda atağın tetiklenmesi için birden çok faktörün bir araya gelmesi gerekebiliyor. Ataklar herkeste farklı seyretse de büyük oranda hava değişiklikleri atakları tetikleyebiliyor. Özellikle lodos migren ataklarını çok sıklaştırıyor. Aynı şekilde sıcak-nemli havalar da migren ataklarını artırıyor. Ayrıca mevsim değişiklikleri, kıştan yaza geçiş, yazdan kışa geçiş atakları tetikleyebiliyor. Çok kuru, nemsiz, soğuk havalarda etkileyebiliyor ama özellikle sıcak ve nemli havalar atakları artırabiliyor” şeklinde konuştu.
Prof. Dr. Öztürk, sözlerine şöyle devam etti: ”Yapılan çalışmalarda özellikle hava değişimleri ve buna bağlı migren atağı nedeniyle hastaneye başvuru oranlarına bakılmış ve sonuçta sıcak ve nemli havalarda hastaneye başvurular artarken soğuk ve kuru havalarda bu oranın daha düşük olduğu tespit edilmiştir. Atakların bu dönemlerde artış göstermesinin nedenlerinden biri vücudun sıvı kaybı (dehidratasyon) olabilir. Çünkü susuz kalma migren hastalarında başlı başına bir tetikleyicidir. Hava basıncındaki değişimin de (barometrik) bazı kişilerde migren ataklarını başlatmaya neden olabilir. Özellikle ilkbahar, sonbahar gibi mevsim geçişlerindeki sıcaklık değişimlerine bağlı olarak yaşanan basınç farklılıkları migreni tetikleyebilir. Migren ataklarına, atmosferik basıncın vücuda uyguladığı fiziksel yükteki değişikliğin ve bunun etkisiyle de kan damarı genişlemesinin dolayısıyla kan akışı farklılıkların sebep olduğu düşünülüyor. Yükseğe çıkan havanın kuruması, basıncın azalması gibi nedenler de buna bağlı olarak atakları tetikleyebilir.
Aslında tedavi için ön planda yaşam tarzı değişikliklerini öneriyoruz. Özellikle de burada olduğu gibi tetikleyici biliniyorsa bunlardan kaçınmak önemli. Migrende öncelikle atak önleyici tedavi yaklaşımı düşünülmeli. Son yıllarda “migren aşısı” olarak bilinen migrenin yeni tedavisi Anti-CGRP veya monoklonal antikorlar migren ataklarını engellemede etkisi olan özel tedavilerdir.
Migren tipi baş ağrısı özellikleri olarak; ayda 4-7 atağı olan auralı ve aurasız migren ataklarında episodik ve kronik migren ataklarında, migren proflaksi tedavileri ile 6 hafta kullanmasına rağmen yeterli etki gözlenmeyen veya tolere edilemeyen kişilerde kullanılmaktadır. Hastaların yüzde ellisinde aylık ortalama migren ağrılı günlerinde yüzde elli oranında azalma sağlanmıştır. Bu gruptaki ilaçların güvenlik ve tolere edilebilirlik özellikleri de diğer atak önleyici tedavilere benzer bulunmuştur. Migren tipi baş ağrıları için spesifik olan bu tedaviler sadece migren ağrısı için kullanılmalıdır.”
Migreni olanlar bunlara dikkat etmeli
Migreni olanlar nelere dikkat etmesi gerektiğini belirten Prof. Dr. Öztürk, ”Migreni olanlar özellikle uyku düzenlerine dikkat etmeli ve her gün aynı saatte uyuyup uyanmaya özen göstermeli. Hava değişimlerini takip etmek ve barometrik basınç uyarı uygulamaları ile önlem almak da dikkat edilmesi gereken bir diğer noktadır. Mevsimler geçiş ayları polen yoğunluğunun yaşandığı dönemler olduğu için özellikle polenlerin yoğun olduğu günlerde açık havada uzun süre kalmamaya dikkat etmeliler. Migren hastaları ayrıca stresle de mücadele etmeliler. Özellikle yoga, meditasyon gibi gevşeme teknikleri de atakların şiddetini azaltabilir. Migren, mevsimsel değişimlerle ilişkili olsa da, kişiye özgü farklı tetikleyiciler de rol oynayabilir. Bahar aylarında migrenin arttığını fark eden bireylerin bir nöroloji uzmanına danışmaları, uygun tedavi ve önleyici stratejilerin geliştirilmesi açısından önemlidir” diye konuştu.