1. AŞAMA: 42 GÜNLÜK ATEŞKES
ABD Başkanı Joe Biden’ın verdiği bilgiye göre, altı hafta sürecek ilk aşama, silahların susmasını, İsrail güçlerinin Gazze’den çekilmesini ve Hamas’ın elindeki rehinelerin serbest bırakılmasını kapsıyor. BBC’ye konuşan bir Filistinli yetkili, ateşkesin ilk gününde Hamas’ın üç rehineyi serbest bırakacağını, geri kalan takasın da altı hafta içinde yapılacağını söyledi.
Bu adımı takiben İsrail, Netzarim Koridoru da dahil olmak üzere Gazze’deki yerleşim alanlarından askerlerini çekmeye başlayacak. Bundan bir hafta sonra Hamas dört rehineyi daha serbest bırakacak. İsrail buna karşılık Gazze Şeridi’nin güneyine kaçmak zorunda kalan halkın, kuzeydeki evlerine dönmesine izin verecek.
Bu yolu yürüyerek aşacak olanlar, sahil tarafından, araçla gidecek olanlar ise Gazze Şeridi’nin merkezinden geçen Selahaddin yoluna paralel bir başka yoldan seyahat edebilecek. Planın bu aşamasında, İsrail birliklerinin Mısır ile Gazze arasındaki Philadelphi Koridoru’nda kalmaya devam edeceği bildiriliyor.
Reuters haber ajansına göre, ateşkesin ilk birkaç gününde bazı İsrail birlikleri Gazze Şeridi’ndeki bazı bölgelerden çekilecek.
Mısır ile Gazze arasındaki Refah Sınır Kapısı, hasta ve yaralıların tahliyesi için kademeli olarak açılacak.
İsrail’in Gazze’nin kuzeyi ve doğusundaki iki sınır bölgesinde 800 metrelik birer tampon bölge oluşturması da planlanıyor.
Katar Başbakanı Al Sani, anlaşmanın birinci aşamasında Hamas’ın 33 rehineyi serbest bırakacağını söyledi. Karşılığında serbest bırakılacak 1000 Filistinli mahkum veya tutuklu arasında 7 Ekim 2023 saldırısına katılan savaşçıların bulunmayacağı kaydediliyor.
Ateşkesin 16. gününde İsrail ile Hamas’ın, planın ikinci ve üçüncü aşamaları ile ilgili detaylar üzerinde görüşmelere başlaması bekleniyor.
2. AŞAMA: KALAN REHİNELERİN İSRAİL’E İADESİ
Katar Başbakanı El Sani, ikinci ve üçüncü aşamanın ayrıntılarının birinci aşamanın uygulanması sırasında kesinleşeceğini söyledi. Biden, planın ikinci aşamasında “savaşın kalıcı bir şekilde sona ermesi” için müzakerelerin öngörüldüğünü belirtti. Biden, müzakereler altı haftadan uzun sürerse ateşkesin devam edeceğini söyledi.
Bu aşamada, erkek askerler ve genç sivil erkek rehineler dahil olmak üzere yaşayan rehinelerin serbest bırakılması bekleniyor. Ölü rehinelerin cenazeleri de teslim edilecek.
İsrail, Gazze’de 94 rehine bulunduğunu ve bunlardan 34’ünün ölü olduğunun değerlendirildiğini açıklamıştı. Ayrıca 7 Ekim 2023’te başlayan savaştan önce kaçırılan dört İsrailli de Gazze’de tutuluyordu. Bunlardan ikisinin ölü olduğu biliniyor.
İsrail yüzlerce Filistinli mahkumun serbest bırakılmasını kabul ettiğini söylerken, Filistinli bir yetkili binden fazla mahkumun serbest bırakılacağını kaydetti. Yaklaşık 190 kişi 15 yıl ya da daha uzun süreli hapis cezasına çarptırılmış durumda.
BBC’ye konuşan İsrailli bir yetkili cinayetten hüküm giyenlerin işgal altındaki Batı Şeria’da serbest bırakılmayacağını söyledi.
Ayrıca bu aşamada İsrail askerlerinin Gazze’den tamamen çekilmesi ve “sürdürülebilir bir sükunetin” başlaması da öngörülüyor. Bu daha önceki ateşkes önerilerinde “askeri operasyonların kalıcı olarak durdurulması” olarak tanımlanmıştı.
4. AŞAMA: GAZZE’NİN YENİDEN İNŞASI
ABD Başkanı Biden, üçüncü aşamada Gazze’nin yeniden yapılanma planının devreye gireceğini söyledi. Bu yıllar alabilecek bir süreç.
Bu süreçte Gazze’ye insani yardım artacak ve yerinden edilen Filistinliler Gazze’nin tüm bölgelerine geri dönebilecek. Kalan son rehineler de ailelerine geri dönecek.
Kaynak: Duvar Dış Haberler Servisi